Anime to jeden z najbardziej oryginalnych i specyficznych gatunków filmowych. W zasadzie jest to podgatunek animacji. Nierozerwalnie pozostaje połączony z krajem swojego pochodzenia – Japonią oraz z tamtejszą kulturą. Można rzec, że anime w pewnym sensie swoją stylistyką oddaje istotę duszy narodu żyjącego w kraju kwitnącej wiśni. To animacja pełna energii, często dziwna i nietypowa z punktu widzenia odbiorcy pochodzącego z kręgu kultury europejskiej. Jednak anime to nie tylko postaci o wielkich oczach, szybki montaż i fantastyczne światy. To także dopracowane, technicznie wyśmienite i często scenariuszowo skomplikowane filmy.
W poniższym zestawieniu przedstawiamy tytuły z gatunku anime, które zyskały największe powszechne uznanie. Zapoznasz się tu z dziełami największych japońskich reżyserów cieszących się statusem klasyków gatunku. Znajdziesz tu kilka starszych i nieco nowszych obrazów. Jeżeli nie wiesz, od czego zacząć swoją przygodę z omawianym filmowym stylem, poniższe propozycje będą stanowić idealny drogowskaz. Zaznaczamy jednak, że w tej podróży po świecie anime nie interesują nas serie złożone z odcinków takie jak „Naruto” czy „Dragon Ball”. Seriale to temat na inną okazję. Tu przedstawiamy kultowe anime w pełnym metrażu.
„Ruchomy zamek Hauru” (2004)
Jest to dzieło mistrza gatunku Hayao Miyazakiego, które doczekało się nominacji do Oscara dla najlepszego filmu animowanego. Przedstawia historię dziewczyny imieniem Sophie, która zostaje zamieniona w starszą kobietę. Poszukując możliwości odzyskania swojego dawnego ciała, wyrusza w podróż pełną niebezpiecznych przygód, podczas której spotyka wiele nietypowych postaci. Zaliczają się do nich czarodziej Hauru mieszkający w tytułowym ruchomym zamku, a także Karushita, demon, który został uwięziony przez czarodzieja. Japoński film Miyazakiego to magiczna i wciągająca wędrówka, która zauroczy nie tylko fanów gatunku.
„Spirited Away: W krainie bogów” (2003)
Hayao Miyazaki ponownie na naszej liście. Tym razem z tytułem, który jako jedyny przedstawiciel anime w historii otrzymał Oscara dla najlepszej animowanej produkcji. Co więcej, „Spirited Away” wygrało także festiwal filmowy w Berlinie, a do Miyazakiego powędrował Złoty Niedźwiedź.
W tej historii fantasy ponownie bohaterką jest mała dziewczynka, która wyrusza w niesamowitą podróż. Chihiro to rezolutna kilkulatka, która zostaje zmuszona do podjęcia wielkiego wysiłku, by uratować swoich rodziców, którzy znaleźli się w wielkim niebezpieczeństwie za sprawą pewnej czarownicy. Wszystko przez to, że gdy zawędrowali wraz z Chihiro do dziwnego opuszczonego wesołego miasteczka, wyciągnęli ręce po jedzenie przeznaczone dla bogów. Nietrudno tu dostrzec typowe wyznaczniki anime w wydaniu Miyazakiego – protagonistka wpadająca w wir wielkiej przygody oraz motywy związane ze światem nadprzyrodzonym.
„Ghost in the Shell” (1995)
Tym razem sięgamy po innego reżysera, którego zaliczyć można do panteonu najwybitniejszych i najbardziej znanych twórców anime. Jest nim Mamoru Oshii. Jego „Ghost in the Shell” to film, który powstał na podstawie mangi autorstwa Masamune Shirow. Nierzadki to zresztą przypadek, że obrazy anime biorą swój początek w znanych i charakterystycznych dla japońskiej kultury komiksach.
Tym razem mamy do czynienia ze zgoła odmiennym światem niż u Miyazakiego. To futurystyczna Japonia, która została poddana całkowitej cyfryzacji. Komputery to najważniejszy element życia społecznego. W tym świecie najgorszą zbrodnią jest hakerstwo. Film opowiada historię dwojga agentów, którzy muszą powstrzymać groźnego hakera imieniem Władca Marionetek. Dynamika, znakomity montaż i pełne mroku sceny – to wyznaczniki tego tytułu.
„Angels’s Egg” (1985)
Ponownie warto polecić Mamoru Oshii z nieco starszym tytułem, który uchodzi za klasyk gatunku. Tym razem nie dostrzeżesz tu klimatu cyberpunkowego, lecz zupełnie odmienny – surrealistyczny, a przy tym pełen odniesień do filozofii i Biblii. To historia dziewczynki o białej cerze niosącej jajko przez krainę pełną cienia i mroku, w której ludzie zostali zmienieni w posągi. W podróży bohaterce towarzyszy chłopiec dzierżący broń, która przypomina krzyż. Ich wędrówka ma wymiar symboliczny. „Angel’s Egg” to bowiem wielka alegoria ludzkiego życia i refleksja nad człowiekiem poszukującym sensu swego żywota.
„Akira” (1988)
To jeden z najsłynniejszych przedstawicieli omawianego tu typu kina, który w znaczącym stopniu przyczynił się do wzrostu popularności anime na świecie. Wejdziesz w tym filmie do świata gangów motocyklowych działających w futurystycznej Japonii. „Akira” oznacza nazwę projektu prowadzonego przez wojsko. Żołnierze, realizując ów projekt, porywają Tetsuo, jednego z członków gangu dowodzonego przez Kenedę, głównego bohatera opowieści. Ten robi wszystko, by uratować przyjaciela. To znakomita i efektowna produkcja science-fiction, która zapoczątkowała wiele przyszłych sukcesów filmów z kraju kwitnącej wiśni.
„Neo Tokyo” (1987)
W Polsce film ten bardziej znany jest pod tytułem „Labirynt opowieści”. Produkcja ta składa się z trzech niepowiązanych ze sobą historii. Wszystkie przedstawiają surrealistyczne i futurystyczne wizje rzeczywistości. Pełne są tajemnicy i mroku, a także niezwykle ciekawie skomponowanych kadrów. To film, który wciąga, fascynuje, a chwilami również przeraża. To sztuka najwyższych lotów pokazująca, że omawiany tu typ dzieł to z pewnością nie bajki dla dzieci.
„Księżniczka Mononoke” (1997)
Wielki Hayao Miyazaki ponownie znajduje się na naszej liście. Oczywiście znów w historii łączącej elementy fantasy i kina przygodowego. „Księżniczka Mononoke” to obraz uznawany za jedno z największych dokonań reżysera. Głównym bohaterem jest tu wojownik Ashitaka, który broni swojej wioski przed potworem. Ten jednak rzuca na niego klątwę. Bohater, jak to u Miyazakiego, musi wyruszyć w podróż, w której będzie poszukiwać sposobu na zdjęcie klątwy. Wda się także w konflikt między cywilizacją i siłami natury. Po stronie tych ostatnich stoi tytułowa księżniczka. To piękna i angażująca baśń, jak zawsze u tego twórcy odznaczająca się pełną kolorów kreską.
„Wilcze dzieci” (2012)
Film to mieszanka anime, fantasy oraz kina obyczajowego. Historia młodej dziewczyny, którą uczucie łączy z pewnym wilkołakiem. Kobieta zakłada rodzinę i rodzi ukochanemu dwoje dzieci. Wszyscy żyją błogo, aż pewnego dnia głowa rodziny umiera. Kobieta przeprowadza się wraz z pociechami na wieś. Jest to kino mówiące o miłości, nie tylko tej rodzicielskiej, oraz o odmienności. Tytuł w 2013 roku otrzymał nagrodę Japońskiej Akademii Filmowej dla najlepszej produkcji animowanej.
„Perfect Blue” (1997)
Reżyserem tego obrazu jest Satoshi Kon. To oniryczna opowieść, w której nierzadko trudno rozpoznać, co jest snem, a co rzeczywistością. Widz towarzyszy bohaterce, która jest znaną piosenkarką. Postanawia spróbować sił w nowej branży i zostaje aktorką, jednak rychło orientuje się, że żywot gwiazdy kina nie należy wbrew pozorom do łatwych i przyjemnych. Występuje w produkcjach pełnych seksu i przemocy, co wpływa na jej stan psychiczny. Traumy odbijają się w towarzyszących jej wizjach. Jest to misternie skonstruowany dramat psychologiczny.
„Mój sąsiad Totoro” (1988)
Na zakończenie prezentujemy czwarty już w naszym rankingu tytuł stworzony przez Hayao Miyazakiego. Jak tu jednak nie polecać utworów klasyka? Tym razem jest to opowieść o dwóch dziewczynkach, które wraz z ojcem wprowadzają się do nowego domu położonego na wsi. Zwiedzając pobliski las, poznają wiele niesamowitych fantastycznych stworzeń. Nawiązują z nimi nietypową więź. To angażująca historia, jednak niekoniecznie dla dzieci.
Filmy anime – podsumowanie
Widzisz już, jak wielką ujmą dla tej części światowej kinematografii jest pogardliwe popularne określenie brzmiące „chińskie bajki”. Anime to dojrzałe poruszające historie, odważne rozwiązania inscenizacyjne i ciekawe scenariusze. Historie niejednokrotnie czerpiące ze świata fantasy i science-fiction. Odnajdź online najpopularniejsze tytuły z tego nurtu, a nie będziesz żałować.