Nagrody Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej przyznawane są od 1929 roku. Od czasu pierwszej gali statuetki w kategorii najlepszy film przyznano dziewięćdziesięciu trzem produkcjom. 27 marca 2022 roku podczas ceremonii w Dolby Theatre dowiemy się, kto jest 94. laureatem tej nagrody. Rywalizuje o nią 10 dzieł: „Belfast”, „CODA”, „Diuna”, „Drive My Car”, „King Richard: Zwycięska rodzina”, „Licorice Pizza”, „Nie patrz w górę”, „Psie pazury”, „West Side Story” i „Zaułek koszmarów”.
Zanim jednak poznamy tegoroczny werdykt, przyjrzyjmy się klasykom, którym Akademia Filmowa przyznała swoje najważniejsze wyróżnienie. Przedstawiamy najbardziej wyjątkowe filmy nagrodzone Oscarem.
Filmy nagrodzone Oscarem – 10 arcydzieł, które zdobyły statuetkę dla najlepszego filmu
Każda z produkcji, która otrzymała Oscara w kategorii najlepszy film, jest bez wątpienia pozycją godną uwagi. Chociażby dlatego, że dużo mówi nam o gustach znawców kina i trendach, które obowiązywały w danym czasie. Nie sposób jednak obejrzeć wszystkich filmów nagrodzonych Oscarem za jednym zamachem. Tym bardziej, że wielu z nich nie da się już znaleźć ani w repertuarach kin, ani w wirtualnych wypożyczalniach, ani nawet na platformach streamingowych.
A zatem od czego zacząć swoją przygodę z oscarowym kinem? Po jakie dzieła sięgnąć, by wyrobić sobie zdanie na temat produkcji z Hollywood? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej.
1. „Przeminęło z wiatrem” (1939)
Czterogodzinne widowisko oparte na powieści Margaret Mitchell zachwyciło publiczność w latach 30. XX wieku i zachwyca widzów do dziś. „Przeminęło z wiatrem” zestarzało się w kilku aspektach, jednak historia burzliwego romansu Scarlett O’Hary i Rhetta Butlera, rozgrywająca się na tle wojny secesyjnej, niezmiennie budzi emocje fanów melodramatów. Dzieło Victora Fleminga z niezapomnianymi kreacjami Vivien Leigh i Clarka Gable’a wyróżniono trzynastoma nominacjami, po czym uhonorowano ośmioma nagrodami regulaminowymi i dwoma specjalnymi, co stanowiło rekordowe osiągnięcie w 1940 roku. Film utrzymywał tytuł rekordzisty aż do 1960 roku.
2. „Nocny kowboj” (1969)
Trzydzieści lat po premierze „Przeminęło z wiatrem” na ekrany kin trafił kontrowersyjny „Nocny kowboj”. Film opowiadał historię młodego chłopaka, który wyjeżdża z Teksasu do Nowego Jorku, by zarobić pieniądze na świadczeniu usług seksualnych. Na miejscu poznaje ciemne strony wielkiego świata oraz ubogiego imigranta, który staje się jego jedynym przyjacielem. Obraz Johna Schlesingera, w którym główne role zagrali Jon Voight i Dustin Hoffman, został nagrodzony Oscarami za najlepszy film, najlepszą reżyserię i najlepszy scenariusz adaptowany.
3. „Ojciec chrzestny” (1972)
Film Francisa Forda Coppoli zrealizowany na podstawie powieści Maria Puzo o tym samym tytule uważany jest za jedno z największych arcydzieł w historii kinematografii. Opowiada o mafijnym rodzie pochodzącym z Sycylii, który sprawuje rządy nad przestępczym światkiem Nowego Jorku. Tytułową rolę w „Ojcu chrzestnym” zagrał Marlon Brando. Na ekranie towarzyszyli mu m.in. Al Pacino, James Caan, Richard S. Castellano, Robert Duvall i Diane Keaton. Produkcja otrzymała 11 nominacji do Oscara. Jej twórcy opuszczali ceremonię z trzema statuetkami – dla najlepszego aktora, scenarzysty i filmu.
4. „Lot nad kukułczym gniazdem” (1975)
Wśród filmów nagrodzonych Oscarem widnieje adaptacja książki Kena Keseya przedstawiająca losy pełnego życia Randle’a McMurphy’ego, który chcąc uniknąć więzienia, symuluje chorobę psychiczną. W efekcie trafia do szpitala psychiatrycznego, w którym musi zmierzyć się z surową siostrą Ratched. Ostatecznie mężczyzna przegrywa w tym starciu wszystko. W filmie Milosa Formana rolę McMurphy’ego brawurowo zagrał Jack Nicholson. Otrzymał za nią statuetkę dla najlepszego aktora pierwszoplanowego. Pozostałe cztery trafiły w ręce aktorki Louise Fletcher, reżysera, scenarzystów i producentów, dzięki czemu „Lot nad kukułczym gniazdem” zapisał się w historii jako jeden z trzech zdobywców tzw. „wielkiej piątki”, czyli kompletu najważniejszych Oscarów.
5. „Milczenie owiec” (1991)
Ekranizacja powieści Thomasa Harrisa to thriller psychologiczny opowiadający o młodej agentce FBI, Clarice Starling, która musi połączyć siły z seryjnym mordercą i kanibalem, by wytropić innego makabrycznego mordercę. Hannibal Lecter, za sprawą genialnego aktorstwa Anthony’ego Hopkinsa, zapisał się w historii kina jako jeden z najbardziej przerażających złoczyńców wszech czasów. Aktor został uhonorowany za swój występ, podobnie jak aktorka Jodie Foster, reżyser Jonathan Demme, scenarzysta Ted Tally i producenci filmu. „Milczenie owiec” to trzeci i jak na razie ostatni zdobywca tzw. „wielkiej piątki”.
6. „Lista Schindlera” (1993)
Nakręcone w Polsce dzieło Stevena Spielberga to głęboko poruszający dramat historyczny, skupiający się na grozie II wojny światowej i postaci niemieckiego przedsiębiorcy, który uratował przed śmiercią w obozach zagłady ponad tysiąc Żydów. Niezapomniane kreacje aktorskie stworzyli w nim Liam Neeson i Ralph Fiennes, którzy wcielili się kolejno w tytułowego bohatera Oskara Schindlera oraz okrutnego komendanta obozu koncentracyjnego, Amona Goetha.
Film zdobył siedem nagród, z których dwie trafiły w ręce polskich twórców. Wyróżnieni zostali Allan Starski i Ewa Braun (scenograf i dekoratorka wnętrz) oraz Janusz Kamiński (operator).
7. „Braveheart” (1995)
Historyczne widowisko, w którym Mel Gibson pełnił rolę producenta, reżysera i odtwórcy głównej roli, należy do najważniejszych dzieł w jego karierze. Film opowiada o legendarnym wojowniku, jakim był William Wallace, który w połowie XIII wieku przewodził powstaniu Szkotów przeciwko Anglikom. Gibson odebrał za „Bravehearta” dwa Oscary – za reżyserię i najlepszy film. Poza tym produkcja otrzymała jeszcze trzy inne nagrody. Doceniono ją za montaż dźwięku, charakteryzację i zdjęcia.
8. „Władca pierścieni: Powrót króla” (2003)
„Powrót króla” to trzecia część najsłynniejszego fantasy w dziejach literatury, którą w sposób nowatorski, wzruszający i zapierający dech w piersiach przeniósł na ekran Peter Jackson. W filmie przyglądamy się finałowi Wojny o Pierścień, a także zakończeniu zmagań Froda z niszczącym jego duszę Jedynym Pierścieniem. Widowisko wieńczące trylogię „Władca pierścieni” zostało uhonorowane jedenastoma Oscarami, stając się w ten sposób trzecim filmem w historii, który może poszczycić się rekordową liczbą statuetek. Wcześniej taką liczbę nagród otrzymały tylko „Ben-Hur” (1959) i „Titanic” (1997).
9. „Jak zostać królem” (2010)
Kiedy wybucha II wojna światowa, jąkający się król Jerzy VI zgłasza się po pomoc do niekonwencjonalnego specjalisty od dykcji, by móc przemówić do swojego ludu. Z czasem między mężczyznami zaczyna rodzić się szczególna więź, której nie dotyczą dworska etykieta i królewski protokół. „King’s Speech” to ciepły i wzruszający film Toma Hoopera, który zdobył aż 12 nominacji do Nagród Akademii. Cztery z nich zakończyły się zwycięstwami. Laureatami zostali producenci, reżyser, scenarzysta i wcielający się w główną rolę Colin Firth.
10. „Parasite” (2019)
Listę najlepszych filmów nagrodzonych Oscarem zamyka odkrycie 2019 roku, którego twórcą jest południowokoreański filmowiec Bong Joon-ho. „Parasite” opowiada o rodzinie pochodzącej z nizin społecznych, która powoli wkupuje się w łaski milionerów z bogatej dzielnicy. Komediowy klimat filmu rozrzedza się z każdą minutą, ustępując miejsca przerażającemu thrillerowi.
Produkcja przeszła do historii jako pierwszy film nieanglojęzyczny nagrodzony w głównej kategorii. Zdobyła także Oscary za najlepszy scenariusz oryginalny, dla najlepszego reżysera i najlepszego filmu międzynarodowego.
Spodobała ci się powyższa lista i masz ochotę na więcej? Sprawdź nasze pozostałe oscarowe zestawienia. Znajdziesz wśród nich m.in. listę 10 filmów animowanych wyróżnionych przez Akademię oraz ranking filmów nagrodzonych Oscarami, które niw otrzymały głównej nagrody.